Van alle heftige dilemma’s waar Job ons al voor stelde, is dit wel het meest verrassende. Moeten we ons meervoudig gehandicapte kind Engels laten praten of niet? Peanuts, zou je zeggen. Na ‘zijn leven redden of niet’ (baby Job) en ‘zijn rug opereren of niet’ (Job heel recent) lijkt dit een vraag om heel hard om te lachen. Doen we ook, maar daarmee hebben we nog geen antwoord.
Job vraagt bij elke dvd die ik voor hem op zet: ‘In het Engels?’ Hij wil de Engelsgesproken variant zien. Vond ik best, in het begin. Leerzaam ook, want hij ging de woordjes napraten. Maar nu citeert hij hele zinnen. Voorbeeld: ‘So you must be Precious.’ Duurde even voor ik begreep dat het deze zin betrof die uit Jobs mond rolde. Zomaar, tussen het tandenpoetsen en uitkleden door. Ik ben gewend aan conversaties over filmfiguren, want Job ‘leeft’ in de films die hij ziet. Maar het woord Precious had ik a. niet verstaan (besjes?) en b. niet herkend als de naam van een animatiewalvis.
Uit de Nederlandse versie ken ik de zin. ‘Dus jij bent Poepie.’ Walvis Poepie redt de tijger, de mammoet en de luiaard in de film Ice Age 4. Ik begrijp waar Job het dagelijks over heeft als ik de film zelf ook heb gezien. Of eigenlijk: heb gehoord. Want Job kijkt met zijn oren.
Het lijkt of Job een film de eerste en tweede keer dat hij hem ziet, kopieert in zijn hoofd. Zijn concentratie is zo groot, dat hij alle scènes feilloos uploadt in zijn brein. Kijkt hij dezelfde film een derde, zesde of tachtigste keer, dan zegt hij voor wat er komt. ‘Auw!’ ‘Waar is de baby?’ ‘Bah!’ Vaak zonder te kijken. Met zijn ogen zoekt hij degene die naast hem zit of hij kijkt naar het plafond. Ik weet niet of er iets als een auditief geheugen bestaat – Google leert van wel – , maar het zijne moet idioot sterk ontwikkeld zijn.
Het probleem met deze tweetalige fase is dat niemand Job nog kan volgen. In het Nederlands articuleert hij al waardeloos, als hij overgaat op het Engels wordt het groepje dat begrijpt wat hij zegt nog kleiner. Dat bestaat om precies te zijn uit twee mensen: zijn vader en zijn moeder.
Moeten we hem zijn Engelse pleziertjes ontzeggen? Focussen op één taal, zodat vreemden hem op een dag ook enigszins verstaan? Beetje zielig, want Job vindt het Engels zo leuk. ‘Lekker tweetalig laten zijn’, adviseerde een arts bij wie ik toevallig op de koffie was. ‘Misschien is de Engelse taal wel makkelijker voor hem.’ Over die laatste opmerking denk ik nog steeds diep na. Nieuw dilemma: naar Hollywood verhuizen of niet?
Je column doet me denken aan een artikel uit de New York Times. Een andere handicap, een andere moeder, maar ik verwacht dat je het een interessant artikel vindt.
http://www.nytimes.com/2014/03/09/magazine/reaching-my-autistic-son-through-disney.html?_r=0
Barbara, dank voor je reactie. Ik kreeg het artikel ook al via een andere weg toegestuurd. Ik vind het geweldig en het zet me aan het denken!