200.000. Ik staar naar het getal. Stel me voor hoeveel volle klaslokalen dat zijn. 200.000 gehandicapten en zieken werden aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in het diepste geheim vermoord door de nazi’s. De plaquette in het trottoir spreekt van ‘lebensunwerte’; mensen die hun bestaan niet waard waren.
Vanaf de stoep kijk ik omhoog. Hier, aan de rand van het mooiste park van Berlijn, stond een schitterende villa. Het adres: Tiergartenstrasse 4. T4 was de codenaam voor het geheime euthanasieprogramma van de nazi’s. Op deze idyllische plek stond het hoofdkwartier waar gerespecteerde artsen en wetenschappers de massamoord uitdachten.
Ik begin zomaar te huilen. Van die 200.000 ‘lebensunwerte’ waren er 8000 kinderen. Ik zie weer klaslokalen. In de bankjes en rolstoelen zitten de klasgenoten van Job. Ze leggen grote puzzelstukken, worden door de juf geholpen met eten, zingen hun vaste liedjes.
Ouders werden vanaf 1939 verplicht hun gehandicapte kinderen aan te geven. De jongens en meisjes moesten naar een inrichting. Daar gingen ze dood. Oorzaak: vergiftiging of honger. De ouders kregen bericht van een natuurlijk overlijden. Van T4 mocht niemand weten.
Toen Job acht jaar geleden met al zijn gebreken ter wereld kwam, twijfelde ik aan zijn bestaan. Kreeg hij een waardig leven? Deden we er niet beter aan hem alle pijn te besparen? Kwam er een moment waarop we onze zoon konden laten gaan?
Hier, op deze beladen plek, voelt die gedachte als hoogverraad. Mijn zoon is er nog, ik voel meer liefde voor hem dan ik besefte dat ik in me had. Niemand, níemand mag aan hem komen. Ik denk aan die Duitse ouders.
Waarom moesten hun kinderen dood? Omdat ze een bedreiging vormden voor het zuivere ras. Omdat ze geld kostten. Omdat in de bedden die ze bezet hielden beter soldaten konden worden opgelapt. Dat gold voor alle 200.000 vernietigde zieken en gehandicapten. Later zouden miljoenen joden, homo’s en zigeuners slachtoffer worden van dezelfde krankzinnige ideologie.
‘Ik wilde mijn zoon alleen maar beschermen’, fluister ik in gedachten tegen de Duitse vaders en moeders. De villa staat er niet meer. Alleen het vredige park, huisnummer 4 en de plaquette onder mijn voeten herinneren aan de waanzin. Mijn tranen drogen op in de wind. In elke Berlijnse etalage zie ik dat weekend volle klaslokalen.